Elektrikli Araba Patlamaları: Gerçek Risk Nedir?
Elektrikli araçların (EV) dünya genelinde hızla yaygınlaşması, bu araçlara yönelik merak edilen birçok yeni konuyu da beraberinde getiriyor. Son yıllarda özellikle elektrikli araba patlamaları hakkında artan haberler ve sosyal medya paylaşımları, kullanıcıların aklında önemli soru işaretleri oluşturdu.
Peki, gerçekten bir elektrikli araba durduk yere patlayabilir mi? Bu risk ne kadar yüksek? Kapalı otoparklarda veya tünellerde durum daha mı tehlikeli? Bu yazıda elektrikli araçlarda patlama riski ile ilgili en güncel verileri, gerçek olay örneklerini ve teknik açıklamaları basit ve anlaşılır bir dille ele alıyoruz.
İçindekiler Tablosu
Elektrikli Araba Patlaması Gerçekten Var mı?
Öncelikle “elektrikli araç patlaması” ifadesi kulağa oldukça dramatik geliyor; bu nedenle medya tarafından sıkça kullanılıyor. Ancak teknik olarak doğru tanım Buhar Bulutu Patlaması (Vapor Cloud Explosion – VCE)’dır. Bir elektrikli aracın bataryası termal kaçak (thermal runaway) olarak bilinen aşırı ısınma durumuna girdiğinde, hücrelerden yüksek miktarda yanıcı ve toksik gaz açığa çıkar. Bu gazlar özellikle kapalı alanlarda birikirse bir buhar bulutu oluşturabilir. Bu durum, acil müdahale ekipleri için önemli bir risk oluşturur; çünkü bu patlamalar çok kısa sürede gerçekleşebilir.
EV Bataryası Ne Kadar Gaz Üretiyor?
Bir elektrikli araç bataryası, kapasitesinin her 1 kWh’i için yaklaşık 700 litre yanıcı gaz açığa çıkarabilir. Bunu perspektife oturtmak gerekirse:
75 kWh kapasiteli bir Tesla Model 3 → yaklaşık 52.500 litre gaz,
100 kWh kapasiteli premium EV’ler → 70.000 litreden fazla gaz üretebilir.
Özellikle kapalı otoparklarda riskin sıkça konuşulmasının nedeni tam olarak budur.
Elektrikli Araç Patlamasına Dair Doğrulanmış Olaylar
EV FireSafe verilerine göre, 2010–2022 yılları arasında dünya genelinde sadece 14 doğrulanmış patlama olayı tespit edilebilmiştir. Bu sayı, 2020 yılı itibarıyla 10 milyon aktif elektrikli araç olduğu düşünüldüğünde oldukça düşük bir orandır.
-
2019 – Montreal, Kanada: Park halindeki bir Hyundai Kona EV’de batarya arızası sonucu oluşan patlama, garaj kapısını ve çatıyı yerinden söktü.
-
2019 – Moskova, Rusya: Tesla Model 3 karayolu kazası sonrası patladı. Sürücü ve çocuğu hafif yaralı şekilde kurtuldu.
-
2020 – Fujian, Çin: Şarjda olan BAIC EX360, park alanında patladı. Kapılar ve kaput çatıdan dışarı fırladı.
-
2021 – Zhongshan, Çin: Yeraltı otoparkındaki Chery Arrizo E, sürücünün araç içinde bulunduğu bir anda patladı. Sebep bilinmiyor.
Bu olaylar dramatik görünse de tüm EV yangınlarının yalnızca %10,77’si patlama ile sonuçlanmıştır.
EV Patlamaları Ne Zaman Oluyor?
14 olayın analizine göre patlamalar aşağıdaki durumlarda gerçekleşti:
-
Şarj edilmiyordu: %50
-
Şarj ediliyordu: %28,57
-
Trafik kazası sonrası: %21,43
En büyük endişe, kapalı alanlarda gaz birikmesi ve kaçış noktalarının sınırlı olmasıdır. Bu nedenle otopark yönetmelikleri, yangın güvenliği protokolleri ve acil müdahale planları dünya genelinde güncellenmeye devam etmektedir.
Elektrikli Araba Patlaması Riski Ne Kadar?
Kısaca özetlemek gerekirse, elektrikli araç yangınları içten yanmalı motorlara sahip araçlara göre çok daha nadir görülmektedir. EV patlamaları ise bu yangınlar içinde bile oldukça küçük bir oranı temsil eder. Riskin en fazla arttığı durum, gaz birikiminin mümkün olduğu kapalı alanlardır. Bununla birlikte, aracın şarjda olması riskin otomatik olarak daha yüksek olacağı anlamına gelmez. Genel olarak bakıldığında, elektrikli araçlarla ilgili patlama riski sosyal medyada yansıtıldığından çok daha düşüktür.
Sonuç: Elektrikli Arabalar Patlıyor mu?
Evet, patlama ihtimali teorik olarak vardır, ancak istatistiksel olarak son derece düşüktür. Araştırmalar ve gerçek dünya verileri, elektrikli araçların güvenlik seviyesinin oldukça yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Elektrikli araçlara sahip olmak veya satın almayı düşünmek için bu olaylar bir engel oluşturmamalı; aksine, batarya teknolojileri her geçen yıl daha güvenli hâle gelmektedir.
